Bộ Ngoại giao Trung Quốc mới đây cho rằng nghị quyết trừng phạt dầu mỏ chống Iran sẽ là một bước đi không hiệu quả trong việc giải quyết vấn đề hạt nhân Iran.
"Gia tăng áp lực và áp đặt lệnh trừng phạt chống lại Iran không phải là cách tiếp cận xây dựng đối với vấn đề", – thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao của Trung Quốc cho biết.
Cơ quan này cũng nhấn mạnh, cần ủng hộ nghị quyết hòa bình giải quyết các tranh chấp phát sinh bằng quá trình đối thoại và kêu gọi hòa bình và ổn định ở khu vực.
Khá bất ngờ, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố họ không có ý định tuân theo lệnh trừng phạt đơn phương của phương Tây chống lại Iran. "Hiển nhiên, nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc mới là văn bản mang tính pháp lý cao nhất, những biện pháp trừng phạt đơn phương khác không mang tính ràng buộc, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran tiếp tục quan hệ kinh tế trong khuôn khổ luật pháp quốc tế", Ngoại trưởng Ahmet Davutoglu cho biết trong một cuộc phỏng vấn.
“Chúng tôi có mối quan hệ rất tốt với Iran, và chúng tôi mong muốn những nỗ lực lớn đối với việc khôi phục đàm phán với Teheran theo mô hình “P5+1”. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục tìm kiếm cách giải quyết hòa bình cho vấn đề này”, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh.
Trước đó, hôm 23/1 các Bộ trưởng Ngoại giao của 27 quốc gia thành viên EU đã áp đặt lệnh cấm vận nhập khẩu dầu mỏ từ Iran, cũng như cấm xuất khẩu các thiết bị và công nghệ hóa dầu sang Iran.
Theo EU, mục đích việc áp đặt lệnh cấm vận mạnh tay nhằm ngăn cản Iran phát triển vũ khí hạt nhân. Trong khi đó Teheran đã nhiều lần tuyên bố họ chỉ mong muốn phát triển hạt nhân vì mục đích hòa bình.
Tuy nhiên trước khi các Bộ trưởng Ngoại giao EU nhóm họp, Iran tiến hành cuộc tập trận Hải quân quy mô. Trong quá trình tập trận Bộ tư lệnh Hải quân Iran tuyên bố, trong trường hợp áp đặt các biện pháp trừng phạt chống Iran lực lượng này sẽ thực hiện đáp trả bằng việc phong tỏa eo biển Hormuz.
Tuyên bố trên của các chỉ huy Hải quân Iran vấp phải sự phản ứng gay gắt từ phía Mỹ. Họ không dừng lại ở tuyên bố phản đối mà ngay lập tức điều các tàu chiến tới khu vực. Hiện tại nguồn cung cấp dầu mỏ chính của Mỹ là Arabia Saudi, vì vậy vịnh Ba Tư là một khu vực chiến lược đối với Wasington.
Trong bối cảnh đó, các chuyên gia Nga cho rằng việc áp đặt lệnh cấm vận đơn phương của EU chống Iran sẽ khó có thể gây ra thảm họa như nhiều người vẫn nghĩ. Và tuyên bố phong tỏa eo Hormouz không thể coi là lời tuyên chiến nếu xét trên bình diện cấp phát ngôn. Và thực tế cho đến lúc này mọi việc vẫn dừng lại ở đó.
Theo ông Sergey Demidenko, chuyên gia của Viện đánh giá và phân tích chiến lược, ở thời điểm hiện tại khó có thể nói về “một cú đánh mạnh vào nền kinh tế Iran, bởi lẽ khách hàng chính và quan trọng nhất của Iran về dầu mỏ không phải là Liên minh châu Âu EU, mà là Trung Quốc và Nhật Bản”.
“Cho đến lúc này chưa có gì có thể coi là “bi kịch” đối với các bên liên quan. EU từ chối điều mà không cần thiết với họ, còn đối với Iran, em Hormuz không phải là một lỗ thủng mà họ muốn bịt lúc nào cũng được”, chuyên gia Sergey Demidenko nhấn mạnh.
Ông này cũng lưu ý, các nước EU chỉ tiêu thụ một lượng tương ứng khoảng ¼ lượng dầu mỏ mà Iran khai thác. Trong đó các nước Bắc Âu cũng như Anh, Pháp và Đức không mua dầu từ Iran.
Mặt khác Tổng thống Iran Ahmadinejad hiếm khi cho thấy sự tháo vát trong các vấn đề kinh tế, vì vậy, "nếu chỉ trích trong nước gia tăng sẽ trở thành một yếu tố về lâu về dài tác động tới sự ổn định của chế độ".
"Nói về sự phong tỏa eo biển Hormuz là quá tùy tiện. Iran sẽ không vì mất một phần nguồn thu quốc gia mà thực hiện bước đi mạo hiểm", chuyên gia Sergey Demidenko bày tỏ ý kiến.
Cùng quan điểm này có giáo sư Vladimir Sazhin của Viện Phương đông thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga.
“Tôi hi vọng rằng Iran sẽ không tiến hành bước đi đó. Đã có những tín hiệu cho thấy điều này. Thứ nhất, giọng điệu của ban lãnh đạo Iran thời gian gần đây đã trở nên nhẹ nhàng hơn trên vấn đề eo Hormuz. Thứ hai, nhóm tàu sân bay Abraham Lincoln lặng lẽ đi qua eo biển Hormuz mà không có bất kỳ sự cố nào, mặc dù trước đó người Iran nói rằng họ sẽ không cho phép nhóm tàu nói trên đi qua eo biển này. Tôi nghĩ rằng Tehran hiểu được hậu quả của sự việc, và Mỹ cũng thể hiện những động thái hiếm thấy khi công bố việc giải cứu thuyền viên Iran bị hải tặc tấn công”, giáo sư Vladimir Sazhin phân tích.
Theo ông, "nếu Iran chính thức tuyên bố phong tỏa eo Hormuz, đó sẽ là lời tuyên chiến với Mỹ và các nước vùng Vịnh Arab, điều này có nghĩa là bắt đầu một cuộc chiến tranh và phía Mỹ sẽ không ngần ngại sử dụng vũ lực mạnh để “mở” eo biển này. Theo giáo sư Sazhin, cuộc chiến tranh có thể sẽ dẫn đến một thảm họa to lớn về mặt xã hội chính trị, kinh tế và năng lượng.
Nói về các lệnh cấm vận dầu mỏ và biện pháp trừng phạt của EU, giáo sư Sazhin lưu ý rằng "đối với Iran, tất nhiên, đây không phải là “một đòn sinh tử”, nhưng sẽ rất nhạy cảm ... Iran có thể mất 18-24 tỷ USD/năm là một số lượng đáng kể. “Đây là một cảnh báo rất nghiêm trọng với Iran", giáo sư Vladimir Sazin nhấn mạnh.
Chuyên gia Sazhin cũng bày tỏ hy vọng rằng việc áp dụng lệnh trừng phạt mạnh mẽ này sẽ khiến Iran tiến hành một cuộc đối thoại xây dựng hơn với cộng đồng quốc tế, đặc biệt là với nhóm "Bộ Sáu" và IAEA về vấn đề hạt nhân. Và ở Tehran đã có tiếng nói sẵn sàng đàm phán.
Về phần mình, Giám đốc Viện Trung Đông Yevgeny Satanovsky tin rằng các lệnh cấm vận dầu mỏ của EU không ngăn chặn được Iran phát triển vũ khí hạt nhân, nhưng có thể tấn công vào các thành viên yếu nhất về mặt kinh tế của khu vực đồng Euro.
"Liên minh châu Âu đã tự mình phải chấp nhận hy sinh rất lớn về kinh tế, nhưng đã có những biện pháp nghiêm túc để đảm bảo rằng Iran không có vũ khí hạt nhân. Iran thì chú ý quan sát mọi diễn biến, nhún vai, và lại tiếp tục cuộc chạy đua để có được một quả bom hạt nhân”, chuyên gia Yevgeny Satanovsky cho biết.
Theo ông, trừng phạt của EU không phải là một thảm họa đối với Iran, bởi vì trong 6 tháng tới, các đối tác châu Âu của Iran vẫn mua dầu mỏ từ nước này. Và dù sau đó, Teheran có thể mất nguồn thu lớn, nhưng họ vẫn có các khách hàng lớn và quan trọng là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Thổ Nhĩ Kỳ. Các nước này không chịu ảnh hưởng từ lệnh cấm vận. Trong đó Trung Quốc đã bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Teheran.
Do vậy, lệnh cấm vận của EU chống Iran sẽ không trở thành một thảm họa. “Trong vòng một năm rưỡi tới Iran sẽ có vũ khí hạt nhân. Và châu Âu, đang được các chế độ quân chủ Arab ủng hộ cả về vật chất và tinh thần, sẽ có một vài điều chỉnh phân phối lại các nguồn dầu. Cuối cùng, UAE, Arabia Saudi, Kuwait, Qatar sẽ cung cấp khí hóa lỏng và dầu mỏ cho châu Âu với số lượng bất kỳ”.
Cơ quan này cũng nhấn mạnh, cần ủng hộ nghị quyết hòa bình giải quyết các tranh chấp phát sinh bằng quá trình đối thoại và kêu gọi hòa bình và ổn định ở khu vực.
Khá bất ngờ, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố họ không có ý định tuân theo lệnh trừng phạt đơn phương của phương Tây chống lại Iran. "Hiển nhiên, nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc mới là văn bản mang tính pháp lý cao nhất, những biện pháp trừng phạt đơn phương khác không mang tính ràng buộc, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran tiếp tục quan hệ kinh tế trong khuôn khổ luật pháp quốc tế", Ngoại trưởng Ahmet Davutoglu cho biết trong một cuộc phỏng vấn.
“Chúng tôi có mối quan hệ rất tốt với Iran, và chúng tôi mong muốn những nỗ lực lớn đối với việc khôi phục đàm phán với Teheran theo mô hình “P5+1”. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục tìm kiếm cách giải quyết hòa bình cho vấn đề này”, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh.
Trước đó, hôm 23/1 các Bộ trưởng Ngoại giao của 27 quốc gia thành viên EU đã áp đặt lệnh cấm vận nhập khẩu dầu mỏ từ Iran, cũng như cấm xuất khẩu các thiết bị và công nghệ hóa dầu sang Iran.
Theo EU, mục đích việc áp đặt lệnh cấm vận mạnh tay nhằm ngăn cản Iran phát triển vũ khí hạt nhân. Trong khi đó Teheran đã nhiều lần tuyên bố họ chỉ mong muốn phát triển hạt nhân vì mục đích hòa bình.
Tuy nhiên trước khi các Bộ trưởng Ngoại giao EU nhóm họp, Iran tiến hành cuộc tập trận Hải quân quy mô. Trong quá trình tập trận Bộ tư lệnh Hải quân Iran tuyên bố, trong trường hợp áp đặt các biện pháp trừng phạt chống Iran lực lượng này sẽ thực hiện đáp trả bằng việc phong tỏa eo biển Hormuz.
Tuyên bố trên của các chỉ huy Hải quân Iran vấp phải sự phản ứng gay gắt từ phía Mỹ. Họ không dừng lại ở tuyên bố phản đối mà ngay lập tức điều các tàu chiến tới khu vực. Hiện tại nguồn cung cấp dầu mỏ chính của Mỹ là Arabia Saudi, vì vậy vịnh Ba Tư là một khu vực chiến lược đối với Wasington.
Trong bối cảnh đó, các chuyên gia Nga cho rằng việc áp đặt lệnh cấm vận đơn phương của EU chống Iran sẽ khó có thể gây ra thảm họa như nhiều người vẫn nghĩ. Và tuyên bố phong tỏa eo Hormouz không thể coi là lời tuyên chiến nếu xét trên bình diện cấp phát ngôn. Và thực tế cho đến lúc này mọi việc vẫn dừng lại ở đó.
Theo ông Sergey Demidenko, chuyên gia của Viện đánh giá và phân tích chiến lược, ở thời điểm hiện tại khó có thể nói về “một cú đánh mạnh vào nền kinh tế Iran, bởi lẽ khách hàng chính và quan trọng nhất của Iran về dầu mỏ không phải là Liên minh châu Âu EU, mà là Trung Quốc và Nhật Bản”.
“Cho đến lúc này chưa có gì có thể coi là “bi kịch” đối với các bên liên quan. EU từ chối điều mà không cần thiết với họ, còn đối với Iran, em Hormuz không phải là một lỗ thủng mà họ muốn bịt lúc nào cũng được”, chuyên gia Sergey Demidenko nhấn mạnh.
Ông này cũng lưu ý, các nước EU chỉ tiêu thụ một lượng tương ứng khoảng ¼ lượng dầu mỏ mà Iran khai thác. Trong đó các nước Bắc Âu cũng như Anh, Pháp và Đức không mua dầu từ Iran.
Mặt khác Tổng thống Iran Ahmadinejad hiếm khi cho thấy sự tháo vát trong các vấn đề kinh tế, vì vậy, "nếu chỉ trích trong nước gia tăng sẽ trở thành một yếu tố về lâu về dài tác động tới sự ổn định của chế độ".
"Nói về sự phong tỏa eo biển Hormuz là quá tùy tiện. Iran sẽ không vì mất một phần nguồn thu quốc gia mà thực hiện bước đi mạo hiểm", chuyên gia Sergey Demidenko bày tỏ ý kiến.
Cùng quan điểm này có giáo sư Vladimir Sazhin của Viện Phương đông thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga.
“Tôi hi vọng rằng Iran sẽ không tiến hành bước đi đó. Đã có những tín hiệu cho thấy điều này. Thứ nhất, giọng điệu của ban lãnh đạo Iran thời gian gần đây đã trở nên nhẹ nhàng hơn trên vấn đề eo Hormuz. Thứ hai, nhóm tàu sân bay Abraham Lincoln lặng lẽ đi qua eo biển Hormuz mà không có bất kỳ sự cố nào, mặc dù trước đó người Iran nói rằng họ sẽ không cho phép nhóm tàu nói trên đi qua eo biển này. Tôi nghĩ rằng Tehran hiểu được hậu quả của sự việc, và Mỹ cũng thể hiện những động thái hiếm thấy khi công bố việc giải cứu thuyền viên Iran bị hải tặc tấn công”, giáo sư Vladimir Sazhin phân tích.
Theo ông, "nếu Iran chính thức tuyên bố phong tỏa eo Hormuz, đó sẽ là lời tuyên chiến với Mỹ và các nước vùng Vịnh Arab, điều này có nghĩa là bắt đầu một cuộc chiến tranh và phía Mỹ sẽ không ngần ngại sử dụng vũ lực mạnh để “mở” eo biển này. Theo giáo sư Sazhin, cuộc chiến tranh có thể sẽ dẫn đến một thảm họa to lớn về mặt xã hội chính trị, kinh tế và năng lượng.
Nói về các lệnh cấm vận dầu mỏ và biện pháp trừng phạt của EU, giáo sư Sazhin lưu ý rằng "đối với Iran, tất nhiên, đây không phải là “một đòn sinh tử”, nhưng sẽ rất nhạy cảm ... Iran có thể mất 18-24 tỷ USD/năm là một số lượng đáng kể. “Đây là một cảnh báo rất nghiêm trọng với Iran", giáo sư Vladimir Sazin nhấn mạnh.
Chuyên gia Sazhin cũng bày tỏ hy vọng rằng việc áp dụng lệnh trừng phạt mạnh mẽ này sẽ khiến Iran tiến hành một cuộc đối thoại xây dựng hơn với cộng đồng quốc tế, đặc biệt là với nhóm "Bộ Sáu" và IAEA về vấn đề hạt nhân. Và ở Tehran đã có tiếng nói sẵn sàng đàm phán.
Về phần mình, Giám đốc Viện Trung Đông Yevgeny Satanovsky tin rằng các lệnh cấm vận dầu mỏ của EU không ngăn chặn được Iran phát triển vũ khí hạt nhân, nhưng có thể tấn công vào các thành viên yếu nhất về mặt kinh tế của khu vực đồng Euro.
"Liên minh châu Âu đã tự mình phải chấp nhận hy sinh rất lớn về kinh tế, nhưng đã có những biện pháp nghiêm túc để đảm bảo rằng Iran không có vũ khí hạt nhân. Iran thì chú ý quan sát mọi diễn biến, nhún vai, và lại tiếp tục cuộc chạy đua để có được một quả bom hạt nhân”, chuyên gia Yevgeny Satanovsky cho biết.
Theo ông, trừng phạt của EU không phải là một thảm họa đối với Iran, bởi vì trong 6 tháng tới, các đối tác châu Âu của Iran vẫn mua dầu mỏ từ nước này. Và dù sau đó, Teheran có thể mất nguồn thu lớn, nhưng họ vẫn có các khách hàng lớn và quan trọng là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Thổ Nhĩ Kỳ. Các nước này không chịu ảnh hưởng từ lệnh cấm vận. Trong đó Trung Quốc đã bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Teheran.
Do vậy, lệnh cấm vận của EU chống Iran sẽ không trở thành một thảm họa. “Trong vòng một năm rưỡi tới Iran sẽ có vũ khí hạt nhân. Và châu Âu, đang được các chế độ quân chủ Arab ủng hộ cả về vật chất và tinh thần, sẽ có một vài điều chỉnh phân phối lại các nguồn dầu. Cuối cùng, UAE, Arabia Saudi, Kuwait, Qatar sẽ cung cấp khí hóa lỏng và dầu mỏ cho châu Âu với số lượng bất kỳ”.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét
Xin mời bạn cho một nhận xét để động viên người viết.
(Nhận xét của bạn sẽ được kiểm duyệt trước khi đăng)