Những thay đổi đáng chú ý về chiến lược tàu ngầm của Trung Quốc

Tàu ngầm hạt nhân Type 095 sẽ giảm tiếng ồn tối đa, trang bị hệ thống phóng thẳng tên lửa hành trình DH-10, có thể trang bị vào năm 2015... 

Tàu ngầmh hạt nhân Type 095 của Hải quân Trung Quốc được dân mạng lưu truyền. 

 Công tác nghiên cứu chế tạo tàu ngầm hạt nhân Type 095 và hệ thống phóng thẳng tên lửa hành trình liên quan đã tiến hành được một thời gian tương đối dài. 

Hiện nay, Viện 713 đã có khả năng nghiên cứu chế tạo thiết bị phóng thẳng cho tàu chiến mặt nước (tàu nổi), trong đó thiết bị phóng thẳng HQ16 của tàu hộ tống tên lửa 054A cũng do Viện này nghiên cứu chế tạo.

Gần đây, trang mạng quân sự Trung Quốc đã tiết lộ một thông tin bất ngờ. Theo tiết lộ của tài liệu “Công lớn, đức cao: Kỷ niệm tròn 1 năm sự qua đời của Lưu Hoa Thanh”, năm 2005 chương trình tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ ba của Trung Quốc được xác định, sử dụng công nghệ lò phản ứng hạt nhân thế hệ thứ ba.

Theo quan điểm này, nếu không có gì bất ngờ, tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ ba của Trung Quốc sẽ nhanh chóng vén ra bức màn bí ẩn.

Tờ “Bình luận Quốc phòng Kanwa” Canada (Kanwa Defense Review) có bài viết cho rằng, với việc trang bị tàu ngầm hạt nhân tấn công Type 093, tàu ngầm hạt nhân tấn công thế hệ tiếp theo của Hải quân Trung Quốc – tàu Type 095 đã trở thành tiêu điểm quan tâm của dư luận.

Thông qua những động thái nghiên cứu phát triển vũ khí mới của Quân đội Trung Quốc những năm gần đây, đặc biệt là đặc điểm nghiên cứu phát triển tập trung coi trọng tên lửa hành trình và vũ khí tấn công của tàu sân bay, có thể phán đoán được ý tưởng thiết kế cơ bản của tàu ngầm hạt nhân Type 095.

Chuyên gia chiến lược Hải quân Mỹ Bill Gertz cho biết, tàu ngầm hạt nhân tấn công Type 093 của Hải quân Trung Quốc chỉ chế tạo không đến 5 chiếc, sở dĩ làm như vậy là vì, Quân đội Trung Quốc đã tập trung chú ý đến tàu ngầm hạt nhân tấn công mạnh hơn lớp mới.

Tên lửa chống hạm tầm xa YJ-62 của Trung Quốc. 

 Bill Gertz cho biết, có nguồn tin đáng tin cậy cho biết, công tác thiết kế tàu ngầm hạt nhân tấn công 095 kiểu mới nhất kết thúc vào tháng 3/2007, hiện đã có 3 chiếc đưa vào chế tạo. 

Trên nền tảng 093, tiếng ồn của 095 sẽ tiếp tục giảm đến mức tiếng ồn của môi trường biển (gần 90 db, hay đề-xi-ben), hơn nữa vũ khí của tàu ngầm sẽ mạnh hơn. Việc biên chế loại tàu ngầm mới này sẽ tạo ra mối đe dọa to lớn cho Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ.

Phương Tây phổ biến suy đoán rằng, tàu ngầm tấn công hạt nhân Type 095 sẽ áp dụng tất cả các biện pháp giảm ồn mới nhất. Xét thấy công nghệ cùng loại trên cỗ máy tinh vi của Nhà máy công cụ Thẩm Dương-Trung Quốc, ngay trên tàu ngầm lớp Tống đã bắt đầu áp dụng hệ thống đẩy chân vịt 7 chèo, cho nên tàu 095 mới nhất chắc chắn sẽ áp dụng công nghệ bơm đẩy kiểu mới hơn.

Về vũ khí trang bị, tàu 095 càng có bước nhảy vọt, ngoài trang bị tên lửa chống hạm hặng nặng siêu âm YJ-62 và tên lửa chống tàu ngầm CY-3 tiên tiến hơn, sẽ còn có hệ thống phóng thẳng đứng, có thể phóng tên lửa hành trình tấn công đối đất phóng từ tàu ngầm DH-10 phiên bản cải tiến, tầm phóng của loại tên lửa này có thể đạt 2.000 km, có thể tấn công các mục tiêu tung thâm của đối phương.

Những tranh luận có liên quan đến “tàu ngầm hạt nhân Type 095 có phải phóng thẳng tên lửa hành trình tấn công đối đất hay không” là tiêu chí tối đa phân biệt tàu ngầm hạt nhân tấn công thế hệ mới của Hải quân Trung Quốc với các tàu ngầm hạt nhân tấn công trước đây.

Dựa trên kinh nghiệm trước đây, đặc điểm phát triển của tàu ngầm hạt nhân tấn công của Liên Xô cũ có thể có ảnh hưởng rất lớn đối với Trung Quốc. Nhìn vào truyền thống nghiên cứu phát triển tàu ngầm hạt nhân tấn công, tăng cường khả năng tấn công tầm xa cho tên lửa hành trình của họ là tất yếu.

Tàu ngầm hạt nhân tấn công Akula của Nga, có tiếng ồn khoảng 115-120 db. 

 Tư duy tàu ngầm lớp Akula và phiên bản cải tiến Akula-U của Liên Xô cũ trên thực tế gợi mở rất lớn cho Trung Quốc, trang bị tên lửa hành trình tấn công đối đất phóng ngầm SS-N-21 có tầm phóng 3.000 km, là điểm nổi bật nhất của toàn bộ tàu ngầm hạt nhân Akula-U. 

Do sự lạc hậu trong nghiên cứu chế tạo hệ thống phóng thẳng đứng, Hải quân Liên Xô cũ và Nga buộc phải sử dụng ống phóng ngư lôi để phóng tên lửa hành trình tấn công đối đất phóng ngầm SS-N-21.

Tư duy phát triển của Hải quân Mỹ cũng tương đồng, 3 chiếc tàu ngầm hạt nhân trang bị tên lửa chiến lược lớp Ohio thậm chí được cải tiến thành tàu ngầm tấn công phóng tên lửa hành trình. Tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Sea Wolf và Los Angeles đều có khả năng phóng tên lửa hành trình Tomahawk.

Điều đáng chú ý là, phương thức phóng tên lửa hành trình trong tương lai đang hướng tới công nghệ phóng thẳng đứng, đây chính là mục đích chính nghiên cứu chế tạo tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Virginia của Mỹ. Phía trước của vỏ tàu ngầm Virginia đã lắp đặt 8 hệ thống phóng thẳng đứng, dùng cho phóng tên lửa hành trình Tomahawk.

Trên nền tảng bối cảnh lịch sử này, tàu ngầm hạt nhân tấn công Type 095 của Hải quân Trung Quốc chắc chắn không phải ngoại lệ, đó chính là lấy phóng tên lửa hành trình làm nhiệm vụ chính, hơn nữa khi cần thiết sẽ từ phóng ống ngư lôi dần dần quá độ sang phát triển hệ thống phóng thẳng đứng.

Tàu ngầm hạt nhân Ohio Mỹ trang bị tên lửa hành trình. 

 Viện 713 của Hải quân Trung Quốc nghiên cứu chế tạo vũ khí đồng bộ cho tàu ngầm 095

Nhìn từ góc độ phóng thẳng tên lửa hành trình tấn công đối đất, tên lửa hành trình DH-10 đã công khai trưng bày, rất nhiều dấu hiệu cho thấy, tên lửa hành trình này sẽ thông dụng trong 3 quân chủng, đây cũng là mô hình cơ bản phát triển tên lửa hành trình chiến lược của Mỹ và Liên Xô cũ.

Tên lửa hành trình DH-10 phiên bản phóng từ trên không đã xuất hiện trên máy bay ném bom chiến lược H-6K, thậm chí có tin cho biết, tên lửa hành trình DH-10 của Hải quân Trung Quốc cũng đã hoàn thành công tác cải tiến, mặc dù tin này còn chưa thể xác nhận, nhưng cuối cùng sẽ cải tiến theo phương diện này, tức giống với tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Akula của Nga.

Đến nay, nhìn vào các bức ảnh công khai của tàu ngầm 093, hoàn toàn không phát hiện được thiết bị phóng thẳng, công nghệ này hiện còn hơi sớm đối với Trung Quốc, vì vậy mặc dù phiên bản cải tiến 093G tương lai phát triển theo hướng này, cũng có thể sử dụng ống phóng ngư lôi 533 mm để phóng tên lửa hành trình DH-10.

Tên lửa hành trình tầm xa DH-10 được dân mạng Trung Quốc lưu truyền. 

 Đối với tàu ngầm hạt nhân tấn công Type 095, đột phá lớn nhất là ở hệ thống phóng thẳng đứng. Đối với lực lượng tàu ngầm của Hải quân Trung Quốc, đây sẽ là tiến bộ vạch thời đại, nhiệm vụ có ý nghĩa phi phàm này do ai đảm đương? Bài viết của Kanwa Defense Review tiết lộ, người đi đầu công nghệ hệ thống phóng thẳng của tàu chiến mặt nước Trung Quốc là Triệu Thế Bình rất có thể trở thành ứng cử viên cuối cùng.

Triệu Thế Bình hiện là thành viên nhóm chuyên gia nghiên cứu dự báo tên lửa chiến lược Hải quân, là thành viên nhóm chuyên gia phóng ngầm tên lửa chiến lược trang bị cho Hải quân.

Từ lâu, Triệu Thế Bình đã tiến hành công tác thiết kế thiết bị phóng và nghiên cứu công nghệ phóng tên lửa từ tàu ngầm, trước sau đã tham gia công tác tân trang một thiết bị phóng tên lửa đạn đạo “tàu ngầm đối đất” (hay: tiềm đối đất) và nghiên cứu chế tạo một loại thiết bị mang theo tên lửa “tàu ngầm đối hạm” (tiềm đối hạm),

hai thế hệ thiết bị phóng tên lửa đạn đạo “tiềm đối đất” của Trung Quốc, từng làm người phụ trách kỹ thuật cải tiến thiết bị phóng tên lửa “tiềm đối đất” XX-X, phó kiến trúc sư trưởng thiết bị phóng tên lửa XX-X và người phụ trách kỹ thuật nhiều chương trình trọng điểm công nghệ phóng tên lửa của tàu chiến, hiện là người phụ trách kỹ thuật hệ thống phóng tên lửa hành trình tàu XX, thiết bị phóng thẳng tên lửa hành trình tàu XX.

Hệ thống phóng thẳng của tàu hộ tống 054A Hải quân Trung Quốc. 

 Qua những thông tin này cho thấy, công tác nghiên cứu chế tạo tàu ngầm hạt nhân Type 095 và hệ thống phóng thẳng tên lửa hành trình có liên quan đã tiến hành được một thời gian tương đối dài. 

Hiện nay, Viện 713 đã có khả năng nghiên cứu chế tạo thiết bị phóng thẳng tàu nổi, trong đó thiết bị phóng thẳng HQ16 của tàu hộ tống tên lửa 054A cũng là do viện này nghiên cứu chế tạo.

Có thừa khả năng đối phó với tàu ngầm mới nhất của Nhật Bản?

Căn cứ vào thống kê của Hải quân Mỹ, Trung Quốc hiện có 3 chiếc tàu ngầm hạt nhân trang bị tên lửa đạn đạo, 6 chiếc tàu ngầm hạt nhân tấn công và 53 chiếc tàu ngầm diesel tấn công, tổng cộng có 62 chiếc. Dự kiến đến năm 2020 hoặc 2025, tổng số sẽ tăng tới 75 chiếc.

Cách đây không lâu, cơ quan tình báo Hải quân Mỹ đã đưa ra báo cáo “Hải quân Trung Quốc – Hải quân hiện đại đặc sắc Trung Quốc”, báo cáo cho biết, tàu ngầm hạt nhân tấn công Type 095 mới nhất của Trung Quốc được cải thiện về tiếng ồn, nhưng vẫn lớn so với tàu ngầm hạt nhân tấn công Akula của Liên Xô cũ.

Tàu ngầm 095 có triển vọng trang bị cho Hải quân Trung Quốc vào năm 2015, mặc dù tiếng ồn vẫn rất lớn, nhưng những tàu ngầm kiểu mới này đã tốt hơn nhiều so với tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Hán và lớp Thương trước đây.

Tên lửa đạn đạo JL-2 phóng từ tàu ngầm - Hải quân Trung Quốc. 

 Mọi người đều biết, tàu ngầm tấn công được coi là “người bảo vệ của tàu sân bay”. Trong cụm chiến đấu tàu sân bay của Hải quân Mỹ, tàu ngầm hạt nhân tấn công thường đảm đương nhiệm vụ cảnh giới và phòng ngự rất quan trọng, bởi vì tàu ngầm có khả năng ẩn náu khá mạnh, có thể đầu tiên phát hiện được tàu nổi và tàu ngầm của đối phương, sau đó nhanh chóng báo động cho cụm chiến đấu tàu sân bay.

Do trong tương lai Hải quân Trung Quốc sẽ sở hữu tàu sân bay, lực lượng chiếm ưu thế hiện nay – lực lượng tàu ngầm của Hải quân Trung Quốc chắc chắn sẽ đảm đương nhiệm vụ to lớn.

Như phương Tây dự đoán, tàu ngầm hạt nhân Type 095 có nhiều hệ thống sona công suất lớn phức tạp so với tàu ngầm thông thường, có thể phát hiện ra địch trước, khai hỏa tấn công trước.

Tên lửa săn ngầm CY-3 (Trường Anh-3) kiểu mới nhất, phóng từ tàu ngầm 095, có tầm phóng xa hơn 85 km so với CY-2, tên lửa CY-3 sẽ tiếp tục áp dụng thân đạn của tên lửa hành trình chống hạm YJ (Ưng Kích) và ngư lôi săn ngầm làm đầu đạn.

Đối mặt với sự tấn công của tên lửa chống hạm tầm xa, cho dù là tàu ngầm thông thường AIP kiểu mới nhất của Hải quân Nhật Bản cũng không có hy vọng sống sót quay trở về, sử dụng động cơ AIP chỉ có tốc độ 3 hải lý/giờ, tên lửa săn ngầm thực sự là một mục tiêu bất động, cho dù khi đó hoạt động hết công suất cũng khó thoát.

Trong tương lai, tàu ngầm hạt nhân tấn công Type 095 sẽ còn đảm đương nhiệm vụ quan trọng bảo vệ tuyến đường giao thông trên biển ở Ấn Độ Dương.

Tàu ngầm thông thường AIP của Nhật Bản. 

 Nhiệm vụ giảm tiếng ồn vẫn nặng nề

Mặc dù tàu ngầm hạt nhân tấn công Type 093 mới biên chế cho Hải quân Trung Quốc về mức độ tiếng ồn đã đạt mức tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Los Angeles của Hải quân Mỹ, so với tàu ngầm lớp Virginia và Sea Wolf vẫn có khoảng cách, nhưng tàu 093 đã trang bị hệ thống sona phức tạp như tàu Sea Wolf.

Chúng gồm các hệ thống: sona kéo, sona mạn tàu, sona quanh thân tàu, có thể phóng các tên lửa chống hạm phóng ngầm YJ-83, YJ-62 và ngư lôi hạng nặng Y-6, đã áp dụng lò phản ứng hạt nhân kiểu mới, có tốc độ rất cao, đã tạo ra mối đe dọa rất lớn đối với hải quân các nước láng giềng, trong đó có Nhật Bản.

Một nhà nghiên cứu Trung Quốc từng cho biết, tính năng giảm tiếng ồn của tàu ngầm hạt nhân 093 còn chưa đạt được trình độ của tàu ngầm hạt nhân lớp Sea Wolf và tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia của Hải quân Mỹ, nhưng có thể tương đương tàu ngầm hạt nhân lớp Los Angeles sau cải tiến.

Cũng có nhà phân tích dự báo, mức độ tiếng ồn của tàu ngầm hạt nhân lớp 093 Trung Quốc đã giảm đến mức tương đương tàu ngầm hạt nhân lớp Akula của Nga, rất có thể khoảng 110 db. Còn tín tiệu tiếng ồn của tàu ngầm hạt nhân trang bị tên lửa đạn đạo lớp 094 đã giảm đến khoảng 120 db.

Tàu ngầm hạt nhân tấn công Los Angeles - Hải quân Mỹ, có tiếng ồn 128 db. 

 Căn cứ vào quan điểm này, tính năng giảm tiếng ồn của tàu ngầm hạt nhân trang bị tên lửa đạn đạo lớp 094 còn chưa đạt tới trình độ tương tự tàu ngầm hạt nhân lớp Ohio của Hải quân Mỹ, nhưng tương xứng với tàu ngầm hạt nhân lớp Los Angeles.

Tuy nhiên, do thiếu nhiều thông tin hơn, rất khó đánh giá nguồn gốc của những “số liệu” và tính chất có thể so sánh.

Tạp chí “Bình luận Học viện Chiến tranh Hải quân” (Naval War College Review) Mỹ từng có bài viết cho rằng, có thể tưởng tượng, Trung Quốc đã đạt được thành quả khoa học tương đối quan trọng trên phương diện hệ thống đẩy của tàu ngầm hạt nhân.

Rất nhiều nguồn thông tin của Trung Quốc đều cho biết, Trung Quốc có được thành công trên phương diện phát triển lò phản ứng hạt nhân làm mát khí đốt ở nhiệt độ cao, nhưng thiết bị này thích hợp cho sử dụng trên tàu ngầm hạt nhân thế hệ mới tiếp theo. Tiến bộ này được bên ngoài mô tả là “đột phá mang tính cách mạng”.

Có chuyên gia nói rõ là: “Lò phản ứng làm mát khí đốt ở nhiệt độ cao là công nghệ tiên tiến nhất thế giới hiện nay, thể tích của nó rất nhỏ, động lực mạnh, đồng thời tiếng ồn rất thấp – đối với tàu ngầm hạt nhân thế hệ mới, đây là một hệ thống đẩy rất lý tưởng. Về điểm này, Mỹ và Nga đều còn chưa có đột phá”.

Tàu ngầm hạt nhân chiến lược Type 094 của Hải quân Trung Quốc. 

Một quan điểm được các chiến lược gia phương Tây phổ biến thừa nhận là, quá trình phát triển hệ thống đẩy động cơ hạt nhân của Trung Quốc có khả năng trở thành tiêu chí tốt nhất phản ánh Trung Quốc có tham vọng trở thành một cường quốc quân sự toàn cầu thực sự hay không.

Không cần công khai đổi mới ắc-quy hay bổ sung nhiên liệu, nếu tính năng âm thanh tiên tiến và thao tác thích hợp, cho dù không tính tới khả năng chạy liên tục dưới nước, thì tàu ngầm động cơ hạt nhân vẫn là một loại vũ khí tác chiến lý tưởng, đặc biệt là tiến hành tác chiến liên tục ở các vùng biển rộng lớn.

Đối với Trung Quốc, lực lượng tàu ngầm hạt nhân sẽ trở thành một công cụ điều động lực lượng rất có hiệu quả, nó chắc chắn cũng sẽ được Quân đội Trung Quốc lựa chọn thực hiện nhiệm vụ này.

 (Theo báo Phương Đông)