AUG, mẫu bullup thành công nhất

Tuy không phải là quốc gia có nền CNQP hùng mạnh, nhưng Áo có thể tự hào với súng trường tiến công Steyr AUG, được coi là mẫu bullpup thành công nhất.

Steyr AUG tiêu chuẩn, dài 805mm, nòng súng dài 508mm, trọng lượng 3,8kg, tốc độ bắn 650 phát/phút, sơ tốc đầu nòng 970 mét/giây, tầm bắn hiệu quả từ 450-500 mét.

 Bối cảnh ra đời

Steyr AUG viết tắt của (Armee Universal Gewehr trong tiếng Đức mang nghĩa "súng quân dụng phổ thông"), là loại súng trường tiến công được thiết kế và chế tạo bởi Steyr-Daimler-Puch nay là AG Steyr-Mannlicher & Co KG.

Súng được thiết kế từ cuối những năm 1960 nhằm thay thế cho loại súng trường tiến công đã lạc hậu Stg.58, biến thể sản xuất theo giấy phép của FN FAL của Bỉ.

Steyr AUG được thiết kế chủ yếu bởi 3 nhà thiết kế tài năng là Horst Wesp, Karl Wagner và Karl Moser. Dự án được giám sát bởi Văn phòng công nghệ quân sự Áo, đứng đầu là đại tá Walter Stoll.

Súng được chấp nhận sử dụng trong quân đội Áo từ năm 1977 với tên gọi Stg.77, tức là súng trường tiến công mô hình năm 1977, công tác sản xuất đại trà được bắt đầu vào năm 1978.

Đặc điểm kỹ thuật

Steyr AUG là một khẩu súng trường được thiết kế theo kiểu bullpup, tức toàn bộ khối đạn dược, khóa nòng đều nằm sau cò súng, tương tự như kiểu thiết kế của FAMAS của Pháp, SA80 của Anh và gần đây nhất là QBZ-85 của Trung Quốc.

Súng có chế độ nạp đạn tự động bằng trích khí ngắn với bệ khóa nòng gắn khóa nòng xoay. Khóa nòng của súng có 7 rãnh, chế độ bắn của súng được kiểm soát bởi một piston nằm bên phải của súng, kết hợp với 2 thanh truyền động.

Thanh truyền động bên phải đảm được nhiệm vụ truyền động chính, truyền chuyển động của piston ra phía sau để điều khiển khóa nòng, thanh dẫn hướng bên trái kéo khóa nòng về phía trước và lên đạn cho súng, thanh dẫn hướng này cũng hoạt động như một thiết bị loại bỏ các bụi bẩn xâm nhập vào bên trong piston.

Hệ thống trích khí có khả năng điều chỉnh vị trí nhờ một nút xoay ở đầu ống trích khí cho phép hai vị trí khóa nòng mở trong điều kiện bình thường hoặc bị lỗi và một vị trí đóng trong trường hợp sử dụng súng phóng lựu kẹp nòng.

Các loại nòng súng có trong trang bị của gia đình Steyr AUG.

 Súng được thiết kế theo dạng module, giống với Tavor của Israel nên rất dễ dàng trong việc chuyển loại cho súng, nòng súng được thiết kế với 8 rãnh bằng thép đặc biệt để gắn vào buồng đạn, súng có 4 loại nòng khác nhau.

Nòng súng tiêu chuẩn là 508mm, 350mm dành cho biến thể tiểu liên, 408mm dành cho biến thể súng trường hạng nhẹ, 621mm cho biến thể súng trường chi viện hỏa lực hạng nhẹ, thao tác chuyển loại cho súng chỉ mất vài giây. Để thay nòng súng mới chỉ việc kéo khóa nòng về phía sau, dùng tay cầm phụ phía trước xoay lên phía trên theo chiều kim đồng hồ là có thể lấy nòng ra khỏi súng, thay nòng mới chỉ việc ấn vào hết cỡ và xoay tay cầm phụ về chiều ngược kim đồng hồ, đẩy khóa nòng về phía trước là có thể sử dụng được ngay.

Steyr AUG được xem là đã tạo ra một cuộc cách mạng trong thiết kế và chế tạo súng trường theo kiểu bullpup, rất nhiều thiết kế mới được áp dụng cho súng tạo nên sự tin cậy, hiệu quả, điều mà các thiết kế bullpup khác chưa đạt được.

Các thành viên trong gia đình Steyr AUG.

 Điều đặc biệt xuất phát từ vật liệu chế tạo. Súng được làm chủ yếu từ nhựa và vật liệu tổng hợp công nghệ cao mà hầu như các súng trường tiến công khác không có được.

Buồng đạn được làm bằng sợi thủy tinh gia cố thêm Polyamide 66, khóa nòng và các bộ phận chuyển động được mạ crom.

Steyr AUG có hình dáng khá độc đáo, tay kéo khóa nòng nằm bên trái của súng, súng được trang bị tích hợp kính ngắm quang học do Swarovski Optik của Áo sản xuất với khả năng phóng đại 1.5X.

Steyr AUG có một “cửa sổ” di động để điều chỉnh việc tống võ đạn ra ngoài từ bên phải hoặc bên trái tùy thuộc vào tay thuận của người bắn.

Súng có chốt an toàn nằm phía trên báng súng, tuy nhiên súng không thể chọn chế độ bắn riêng biệt như một số súng trường khác. Chốt an toàn ở vị trí trung tâm, xoay nửa vòng ở chế độ bán tự động và xoay một vòng ở chế độ tự động hoàn toàn.

Steyr AUG sử dụng cỡ đạn tiêu chuẩn NATO 5,56x45mm, hộp tiếp đạn 30 hoặc 42 viên làm bằng polymer, súng có thể trang bị thêm súng phóng lựu kẹp nòng M203 của Mỹ. Điểm lạ là súng dành cho Quân đội Áo không được trang bị lưỡi lê trong khi một số biến thể xuất khẩu lại có.

Các biến thể

Steyr AUG được sản xuất với 4 biến thể chính gồm: Súng trường tiêu chuẩn; Súng trường hạng nhẹ; Súng tiểu liên; Súng trường chi viện hỏa lực hạng nhẹ. Do được thiết kế với dạng module nên các biến thể không cần phải sản xuất riêng mà chỉ cần hoán đổi nòng súng.

Steyr AUG A1 súng trường tiêu chuẩn, biến thể sản xuất loạt đầu tiên vào năm 1977, súng được thiết kế với nội thất màu đen hoặc oliu. Súng dài 790mm, nòng súng dài 508mm, trọng lượng 3,6kg.

Biến thể Steyr AUG A2.

 Steyr AUG A2, biến thể cải tiến của A1, được giới thiệu vào năm 1997, súng có một vài cải tiến nhỏ, kính ngắm tích hợp phía được loại bỏ, thay vào đó là một thanh ray có thể trang bị các loại kính ngắm khác tùy thuộc vào nhiệm vụ.

Biến thể A2 có chiều dài ngắn hơn một chút, súng dài 690mm, nòng súng 407mm, trọng lượng 3,3kg, biến thể này còn được gọi là Steyr AUG  A2 Carbine.

Steyr AUG A3, biến thể mới nhất được giới thiệu vào năm 2005, súng có vài cải tiến nhỏ chủ yếu ở thiết bị gắn kính ngắm, phần ray gắn kính ngắm được kéo dài lên gần hết nòng súng sát sau loa che lửa.

Biến thể Steyr AUG A3.

 Biến thể A3 có thêm một thanh gắn ở phía trước tay cầm phụ có thể trang bị đèn hoặc súng phóng lựu kẹp nòng.

Riêng với biến thể A3 bắn tỉa do có nòng súng dài 621mm và trọng lượng của súng cũng nặng hơn nên có thêm hai chân chống phụ phía trước.

Biến thể Steyr AUG A3 chuyên dụng cho bắn tỉa.

Steyr AUG Para, biến thể súng tiểu liên sử dụng cỡ đạn 9x19mm, súng dài 665mm, nòng súng dài 420mm.

Ngoài ra súng còn được sản xuất theo giấy phép tại Australia với tên gọi  Lithgow F88 Austeyr. Biến thể này có vài sửa đổi nhỏ, súng được trang bị thêm lưỡi lê, nòng súng được thiết kế với độ xoắn 01:07.

Khẩu súng bullpup thành công nhất

Khác với các loại súng trường tiến công được thiết kế theo kiểu bullpup  gặp khá nhiều hạn chế và lỗi kỹ thuật trong quá trình sử dụng, Steyr AUG được đánh giá là một thiết kế bullpup rất thành công. Súng có độ chính xác khá cao, hoạt động ổn định và không gặp nhiều rắc rối trong quá trình sử dụng và bảo trì.

Steyr AUG đạt độ tin cậy và uy tín đến mức Australia đã mua giấy phép để sản xuất trong nước với tên gọi Lithgow F88 Austeyr, thậm chí thiết kế của Steyr AUG còn được công ty Microtech Knives của Mỹ bắt chước thiết kế của súng để tạo ra mẫu súng STG-556.

Steyr AUG không chỉ là một thiết kế thành công mà còn đạt được nhiều thành tựu trên thị trường xuất khẩu, súng được trang bị cho lực lượng vũ trang hơn 28 quốc gia trên thế giới, súng tham gia khá nhiều các hoạt động quân sự do NATO dẫn đầu.

Theo: Dat Viet